Kaplice grobowe i krypty

Kościół Świętej Trójcy

Gdańsk, 2014 r.

 

Dwie bliźniacze kaplice grobowe  i krypty w nawie południowej korpusu kościoła pod wezwaniem Świętej Trójcy w Gdańsku. Od wschodu znajdują się  kaplica i krypta, które należały do rodziny Hardersów; zachodnia krypta z kaplicą były własnością rodu Offenbergów.

Kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy w Gdańsku stanowi część dawnego zespołu klasztornego Braci Mniejszych. W zachodniej części nawy południowej korpusu kościoła  znajdują się dwie bliźniacze kaplice grobowe, które powstały przez zabudowanie przestrzeni między dwiema wewnętrznymi przyporami, podzielonej na dwie równe części ścianą działową. Górą kaplice są otwarte na kościół. Pod kaplicami, poniżej posadzki kościoła posadowione zostały dwie krypty o wymiarach zbliżonych do kaplic powyżej, przekryte sklepieniami krzyżowymi. Kaplica i krypta znajdujące się od wschodu należały do rodu Hardersów, zaś  zachodnia  kaplica z kryptą do rodu Offenbergów.

Wspólna ściana frontowa kaplic posiada sztukatorski wystrój architektoniczny. Do każdej z nich prowadzą takie same dwuskrzydłowe drzwi ozdobione mazerunkami. Półkoliście zamknięte otwory wejściowe flankują doryckie pilastry ustawione na wysokich cokołach. Pilastry dźwigają belkowanie, gładki fryz i wydatny, profilowany gzyms. Nad wejściami ponad gzymsem wieńczącym znajdują się dwa przerwane, niepełne  naczółki. W przerwach naczółków umieszczone były kartusze z epitafijnymi sentencjami, podtrzymywane przez pełnoplastyczne postacie kobiece.

W trakcie prac remontowo-konserwatorskich odkryto otwory wejściowe do grobowców i wiodące do nich schody, które znajdowały się pod posadzką kościoła zasypane piaskiem. Zejście składa się z ośmiu stopni obramionych bocznymi murkami, przylegającymi pod katem ok.45o do lica ściany frontowej krypt. Półkoliście zamknięte otwory wejściowe do komór grzebalnych znajdują się obok siebie w północnej ścianie frontowej wspólnej dla obu krypt. Schody biegnąc w dół rozszerzają się, aby umożliwić dostęp do obu krypt.

Celem podjętych prac było ratowanie kaplic i krypt przed dalszym niszczeniem, poprzez wykonanie prac stabilizujących i wzmacniających ich konstrukcję, naprawa powstałych szkód w obrębie krypt i kaplic, poprawa estetyki obiektów poprzez wykonanie prac konserwatorskich we wnętrzach krypt, renowacja ścian i zwieńczenia kaplic oraz konserwacja drewnianych drzwi prowadzących do kaplic.

Dekoracja rzeźbiarska kaplic została zdemontowana w 2003 roku, gdy ich wspólna ściana frontowa była już bardzo popękana i odchylona od pionu. Prace konserwatorskie przy zdemontowanych elementach wystroju rzeźbiarskiego i przy tablicach inskrypcyjnych z kaplic zostały wykonane w ramach odrębnego zadania.